הפרק הבא של "אספר לכם סיפור"  על קשרים בין יהודים לערבים (בסוף הפוסט תוכלו לקבל קישורים לחוברות בהם הסיפורים והמחזה מופיעים – למי שיתעניין לקרוא לא רק את הקטעים המופיעים כאן)

נעלה שלושה סיפורים – שני קטעים של סיפור ומחזה, שבחרתי מבין יצירות שהתחרו בתחרויות הסיפור/המחזה הקצר של קרן ארדיטי לדיאלוג בינתרבותי.  הסיפור "פיל בחדר" שכתבה אסאלה אגבאריה וזכה במקום הראשון בשנת 2015 והמחזה "אחות" שכתבה לילי טסלר וזכה בשנת 2017. הסיפור השלישי הוא סיפור שכתבה אמל על חברות עמוקה.

קטעים מתוך "פיל בחדר" מאת: אסאלה אגבאריה 

היה היו שני צבעים. ירוק וכחול. או אולי כחול וירוק. יש הטוענים שהירוק היה שם קודם, ויש הטוענים שהכחול הוא בעל זכות היסטורית שם. בכל מקרה שניהם היו שם, הם הכירו אחד את השני, קצת. אבל בעיקר דאגו לא להתערבב יותר מדי. כל אחד שמר על הגבולות של עצמו. מדי פעם היו מתערבבים ואז היה נוצר בלגן, ומשטרת הצבעים היתה מגיעה. פה ושם היו כאלה שרצו להוכיח שאפשר ירוק וכחול ביחד ולא קורה שום אסון, אבל אלה היו מעטים וחריגים. כך התנהלו להם החיים.

… היא עולה את המדרגות לקליניקה, המרפאה לבריאות הנפש, שם היא עובדת כפסיכולוגית. נכנסת למרפאה, השעה רבע לחמש. בחמש הם יגיעו. היא לא אומרת כלום, לא נותנת לסערת הרגשות שמתחוללת בתוכה להדהד החוצה. פתאום שמה לב שהחשש שלה שמא היא לא תצליח לקבל אותם מתחיל להתחלף בחשש אחר, מה הם יחשבו עליה? האם הם יקבלו אותי?? "אני לא מסוגלת. אני לא חושבת שאני יכולה" היא אומרת למדריכה שלה, שבוע לפני.

… "אני לא חושבת שאני יכולה לפגוש אותם באמת. כאילו באמת באמת לפגוש אותם. אני יכולה לטפל בהם באופן מקצועי. אני יכולה גם להעמיד פנים שהכל בסדר. אני יכולה להתעלם מכל הנושא של הצבעים. אבל זה ישאר שם. אני לא חושבת שאני יכולה לפגוש אנשים כחולים ובאמת להזדהות איתם. וגם לא בטוח איך הם ירגישו. רוב הסיכויים שגם להם תהיה בעיה של צבעים אבל מהכיוון ההפוך. טיפול הוא משהו שמבוסס על אמון. אני לא יכולה להשאיר את עצמי מחוץ לחדר כשאני נכנסת לטפל בהם. עדיף לא להיכנס לזה בכלל…"

חומה גדולה בלתי נראית מפרידה בין שני הצבעים. גדר הפרדה שאינה עשויה בטון, אך כזו שלא ניתן לחצות אותה. גבול ברור מאוד שאינו משורטט על גבי מפה ושאף דרכון, אפילו בינלאומי, אינו יכול לאפשר מעבר דרכו. כל צבע נמצא מצד אחר. מפגש נראה בלתי אפשרי.

…"כל החיים חיפשתי להשתייך. כל החיים שלי חיפשתי מקום לקרוא לו בית. מקום שיהא שלי. כל החיים חיפשתי נקודות זיקה שיהפכו את המרחב הכחול שבו אני חיה לקצת יותר ירוק.. קצת יותר שלי. הכל סביבי כחול. האוויר כחול. שלטי הרחוב כחולים, והשמיים — כאילו בכוונה כדי להתגרות — כחולים" !

…"זה מה שאנחנו קוראים לו, בשפה הטיפולית, הפיל בחדר. זה כאילו יש פיל בחדר אבל אף אחד אינו מתייחס אליו". היא מדמיינת אותו בחדר, כולם רואים אותו, כולם יודעים שהוא שם, הוא תופס שטח גדול במרחב החדר, כל כך גדול שאי אפשר לזוז או לנשום, אבל משום מה אף אחד אינו שואל "מה עושה כאן הפיל הזה?". אף אחד אינו אומר "החדר כל כך צפוף בגלל הפיל !!".

…"ספרי לי קצת על עצמך… " אמרה לה המדריכה במפגש הראשון שלהן. והיא מנסה לספר, אבל איך עושים את הדבר הזה?! לספר על עצמה?! תמיד שנאה את השאלה הזאת בתחילת היכרות כי היא מאלצת אותה לצמצם את ההוויה שלה לכמה משפטים, כי היא מאלצת אותה להיכנס לתוך משבצת ולהישאר שם.

"אני.. פסיכולוגית. אמא. ערביה. אישה. נשואה. בת. תושבת חיפה. בוגרת תואר שני. אוהבת ספרים. לא אוהבת בשר. טיפוס של בוקר…."

השעה חמש. שתי כורסאות יש בחדר. שתי נשים. שני צבעים. חדר שבו מתרחש טיפול אינו חדר רגיל. זהו חדר שמזמן מפגש אינטימי בין שני אנשים, שני עולמות. שני אנשים נמצאים פיזית בחדר, אך לא רק הם. המון היסטוריה יש בחדר. רוחות רפאים מן העבר, ואנשים אחרים — לא ממשיים אבל הנוכחות שלהם ממשית ומורגשת ביותר.

האישה שמולה מתחילה לדבר. הצבע מקבל אישיות, סיפור חיים, יש אמא, אבא, ילדה חמודה עם קצת חרדות, קשיים אתגרים ודילמות של אנשים רגילים, בעיות בזוגיות, קשיים בהורות, לאט לאט מיטשטש הצבע. דוהה. נעלם. האישה הכחולה מפסיקה להיות האישה הכחולה.

בלי להרגיש. בלי להתכוון לכך, הן מצאו את עצמן עסוקות בעצמן במקום בצבעיהן. "האם יכול להיות ששתינו לא הבאנו את הפיל לחדר?!" היא חושבת. מסתכלת. פיל קטן היה בפתח הדלת, כאילו מתלבט להיכנס או לא להיכנס. אבל הוא לא היה עצום בגודלו כפי שדמיינה אותו, ובינתיים הוא היה עסוק בענייניו ולא הטריד אותן.

"האם אישה כחולה היתה יכולה להשיל מעליה את צבעה ולכאוב כאב ירוק?! בתוך החדר שתי נשים השילו לאט לאט את הצבעים. לאט לאט הגבולות נעשו יותר מטושטשים. הקווים ששירטטו את גבולות המשבצות של כל אחת דהו ונעלמו. לאט לאט הן יצאו מהמשבצת. בעצם אולי הן לא התכוונו לצאת, זה קרה באופן טבעי. ברגע אחד שתי נשים מטופלת ומטפלת כאבו ביחד את כאבה של האחת, שדומה לכאבה של השניה. באותו רגע קצר המשבצת לא היתה שם. יתכן ואחר כך היא תחזור להיות שם. בטוח שהיא תחזור. הרי היא לא נעלמה לגמרי. אי אפשר לחיות בלי תוויות בכלל ובלי צבעים. אבל באותו רגע, באותו רגע, היא לא היתה. 

 

 "פיל בחדר" –

مقتطفات من "الفيل في الغرفة" بقلم: أصالة اغبارية

كان هناك لونان. الأخضر والأزرق. أو ربما الأزرق والأخضر. يدعي البعض بأن اللون الأخضر كان موجودًا اولا، والبعض الاخر يقول بأن اللون الأزرق له حق تاريخي هناك. على كل حال كانا كلاهما هناك، كانا يعرفان بعضهما البعض قليلاً. لكن في الواقع كان لديهم الحذر من الاختلاط كثيرًا. احتفظ كل واحد منهما بحدوده الخاصة. من حين لآخر يختلطون فتتشكل الفوضى عندها تصل الشرطة الألوان للمكان. هنا وهناك كان هناك من أراد أن يثبت أنه من الممكن أن يتحول اللون الأخضر والأزرق معًا ولا تحدث كارثة، لكن هؤلاء كانوا قليلون ومتباعدون. هكذا كانت حياتهم تسير.

صعدت إلى الدرج لعيادة الصحة العقلية، حيث تعمل طبيبة نفسية. تدخل العيادة، الساعة الخامسة الا ربعا. في الخامسة سيصلون. هي لا تقول شيئا. لا تدع عاصفة الانفعالات التي تحدث داخلها يتردد صداها في الخارج. وفجأة لاحظت أن خوفها من عدم قدرتها على قبولهم بدأ يحل محله خوف آخر، فماذا سيفكرون عنها؟ هل سيتقبلونها؟! " انا ليس لدي القدرة،  لا أعتقد أنني أستطيع" هذا ما قالته لمرشدها قبل اسبوع.

لا أعتقد أنني حقًا أستطيع مقابلتهم. كما لو كنت حقا التقي بهم. يمكنني التعامل معهم بشكل مهني. يمكنني أيضًا التظاهر بأن كل شيء على ما يرام. يمكنني تجاهل قضية الألوان برمتها. لكن ذلك سيبقى هناك. لا أعتقد أنني أستطيع مقابلة الأشخاص ذوي البشرة الزرقاء والتعرف عليهم حقًا. كما أنني لا اعرف كيف يشعرون. معظم الاحتمالات أيضًا أن يكون لديهم مشكلة في الألوان ولكن من الاتجاه المعاكس. العلاج شيء يقوم على الثقة. لا أستطيع ترك نفسي خارج الغرفة عندما أدخل لمعالجتهم. من الأفضل عدم الدخول في الأمر على الإطلاق ".

جدار كبير غير مرئي يفصل بين اللونين. جدار فاصل ليس من الباطون، لكن لا يمكن عبوره. حدود واضحة جدًا لا يتم رسمها على الخريطة ولا يمكن لأي جواز سفر، حتى لو كان دوليًا، أن يسمح بالمرور عبرها. كل لون على جانب اخر. لقاء يبدو مستحيلا.

طوال حياتي كنت أتطلع إلى الانتماء. طوال حياتي كنت أبحث عن مكان أسميه المنزل. مكان خاص بي. كنت أبحث طوال حياتي عن نقاط ارتباط تجعل المساحة الزرقاء التي أعيش فيها أكثر خضرة … كل شيء حولي أزرق. الهواء أزرق. لافتات الشوارع زرقاء، والسماء زرقاء – كما لو كانت عن قصد للاستفزاز.

هذا ما نسميه، في اللغة العلاجية الفيل في الغرفة. يبدو الأمر كما لو كان هناك فيل في الغرفة ولكن لا أحد يهتم إليه ". "تتخيله في الغرفة، والجميع يراه، والجميع يعرف أنه هناك، ويشغل مساحة كبيرة من الغرفة، بحيث لا يمكنك الحركة أو التنفس، ولكن لسبب ما لم يسأل أحد": "ماذا يفعل هذا الفيل هنا؟" لا أحد يقول "الغرفة مزدحمة للغاية بسبب الفيل !!".

"حدثني قليلاً عن نفسك …" أخبرتها المدربة في لقائها الأول. وهي تحاول أن تقول، لكن كيف تفعل ذلك الامر؟! تتحدث عن نفسها؟! كرهت دائمًا هذا السؤال في بداية التعارف لأنه يجبرها على اختصار كيانها في بضع جمل، لأن ذلك يضطرها للدخول في خانة والبقاء هناك.

أنا اخصائية نفسية. امي امرأة عربية، متزوجة من سكان حيفا، احمل اللقب الثاني.  أحب الكتب. لا أحب اللحوم. والتسلق في الصباح …. "

انها الخامسة. يوجد كرسيان في الغرفة. امرأتان. لونان. الغرفة التي يتم فيها العلاج ليست غرفة عادية. هذه غرفة معدة للقاء حميم بين شخصين، عالَمين. يوجد شخصان موجودان جسديًا في الغرفة، لكن ليس هم فقط، هناك الكثير من التاريخ في الغرفة. أشباح من الماضي، وأشخاص آخرين – ليسوا حقيقية ولكن وجودهم حقيقي ومحسوس للغاية.

تبدأ المرأة التي أمامها في الكلام. يكتسب اللون مكانته وشخصيته، قصة حياة، أم، أب، وفتاة لطيفة لديها بعض التخوفات، والصعوبات والتحديات والمعضلات لدى الأشخاص العاديين، ومشاكل في العلاقات الزوجية، ومشاكل في الأبوة والأمومة، ورويدا رويدا يتلاشى اللون. أصبح باهتا. ثم اختفى. لم تعد المرأة الزرقاء هي المرأة الزرقاء.

بدون ان أشعر. دون قصد، وجدوا أنفسهن منشغلات بأنفسهن بدلاً من ألوانهن. "هل يمكن أن يكون كلانا لم نجلب الفيل إلى الغرفة؟!" إنها تفكر. تنظر. كان فيل صغير في المدخل عند الباب، كما لو كان مترددًا في الدخول أو عدم الدخول. لكنه لم يكن بالحجم الضخم الذي تخيلته، وفي غضون ذلك كان مشغولاً بشؤونه ولم يزعجهم.

"هل يمكن لامرأة زرقاء  كانت زرقاء أن تتخلص من لونها وتتألم ألمًا أخضر؟! داخل الغرفة، تخلت امرأتان عن الألوان رويدا رويدا. أصبحت الحدود غير واضحة ضبابية. تلاشت الخطوط التي كانت ترسم مربعات بعضها البعض واختفت. وخرجوا ببطء من الساحة. ربما لم يقصدوا الخروج، لقد حدث ذلك بشكل طبيعي. في إحدى المراحل، عولجت امرأتان معًا من ألم إحداهما، على غرار ألم الأخرى، وفي تلك اللحظة القصيرة لم يكن الصندوق موجودًا. لم تختف تمامًا، من المستحيل أن تعيش بدون ملصقات على الإطلاق وبدون ألوان، لكنها لم تكن كذلك في تلك اللحظة.

"אחות", מאת לילי טסלר 

לילי מספרת איך נולד הסיפור: עברתי לגור עם בן זוגי בירושלים, שנינו חיפאיים במקור. אני אחות במקצועי ובתקופה בה גרנו בירושלים עבדתי ביחידת טיפול נמרץ, תקופה בה טיפלתי בלא מעט צעירים וצעירות שדקרו או לפחות ניסו לדקור חיילים ואנשי ביטחון ופונו לטיפול נמרץ. המחזה 'אחות', מתאר אירוע אשר מורכב בעצם ממספר אירועים שונים שקרו במציאות, בהן אני, אחות יהודיה, חיפאית, שגדלה, למדה ועבדה עם ערבים וערביות בחיפה מצד אחד ושירתה בצבא בעצמה מצד שני. המפגש הזה גרם לי לחשוב על דברים שעד לאותו זמן לקחתי כמובנים מאליהם, ולראות את המציאות של חיי האישיים ושל הסביבה בו אני חיה, באור שונה לגמר

המחזה עוסק ביחסים המורכבים המתפתחים בין אחות יהודיה לבין צעירה פלסטינית המאושפזת ביחידה לטיפול נמרץ בבית-חולים בירושלים לאחר שנפצעה במהלך ניסיון לדקור חיילים ישראלים. 

הקטע שנבחר הוא רצף מונולוגים של רינת: 

רינת: איך כל פעם אני נופלת אתכם איך? לירושלמים עדיין קשה אתכם. אתם נושא רגיש בשבילם. אז הם מצאו להם פראיירית מחיפה. ולמה? מה, לי לא כואב? "אבל לא, את חייבת להבין, את לא עברת את מה שכולם פה עברו..", כל אחות פה עברה פיגוע איך שהוא.

לפני שהגעתי לירושלים מה ידעתי? אצלנו בחיפה הערבים מדברים עברית יותר טוב ממני. פה? פה אני לא מבינה אתכם, את יודעת? לא את כולכם. רק את הנשים. מילא שאתן נולדות לתוך מקום שוביניסטי שמדכא אתכן, אין לכן בחירה בעניין הזה, אבל אתן כן בוחרות להילחם בשבילם. ונגד מי? הרי בסוף אתן מגיעות אלינו לקבל טיפול, פוחדות פחד מוות להיכנס לבית חולים ברמאללה, כי לא בטוח שתצאו.

את יודעת, מעניין אותי איך אתן נראות ברגע הזה שאתן תוקפות. כשאתן פה אין בכן את הכעס הזה, את השנאה הזאת שיש לגברים שלכם בעיניים. זה לא שהם מסרבים לקבל טיפול, אבל המבט שלהם, השנאה שלהם, היא שם כל הזמן. כאילו הם נתקעו בלופ ברגע של התקיפה ולא מפסיקים לחשוב עליו. הם גם לא בוכים כמעט. אנחנו נשים, זה אחרת, ויש רגשות והורמונים וכל זה, אבל.. אני לא רואה את הכעס הזה אצלכן בעיניים.

… אני קצת מקנאה בברבריות שלכם לפעמים, בפרימיטיביות. בא לי שמושיק יהיה משה הערבי לפעמים. שיצעק על מישהו בשבילי, שיהפוך שולחן כי קיללו את אימא שלו, שיהיה.. שיהיה מוכן למות בשביל משהו. אנחנו כבר לא מוכנים למות בשביל כלום.

תגידי גם אצלכם אומרים 'איזה פלסטינאי זה' על כל מיני דברים? נגיד מישהו נופל עכשיו ברחוב ובאים לעזור לו, אתם אומרים 'וואי איזה פלסטינאי זה. בניו יורק אף אחד לא היה עוצר אפילו?'.

גם לי יש אמיר, אמרתי לך. ערבי בדם שההורים שלו החליטו שהם לא. הביאו "רק" שלושה ילדים, אבל האימא יושבת בבית ומגדלת אותם. העיקר שהם לא ערבים. מדברים את השפה שלכם, אבל את הילדים שלהם לא לימדו. והם דומים לכם, גם בשנאה הם דומים לכם. שונאים אתכם, אבל שונאים כמוכם, מבפנים. שנאה אמתית כזאת, כמו שאני רואה בעיניים של הגברים שלכם שמגיעים אחרי שדקרו ולא הצליחו למות. את יודעת? בהתחלה מושיק היה מחפש לריב איתי. אשכרה מחפש לריב, בלי סיבה, סתם כי משעמם. ואני? אני לא יודעת מה זה בכלל. עם החברים שהיו לי לפניו, לא חשבתי שלריב זו אופציה. אבל האמיר שלי, הערבי שלי, הוא מת על זה. אני יכולה לחזור הביתה פתאום ולראות אותו יושב עם פרצוף תחת, סתם ככה בלי סיבה. חשבתי שקרה משהו בעבודה או בלימודים שלו, כי זה לא יכול להיות משהו שאני עשיתי, לא הייתי בבית בכלל. אבל לא, זאת אני, תמיד אני. בהתחלה עוד הייתי נכנסת אתו לוויכוחים, מנסה להבין מה הבעיה שלו, אבל לאט־לאט התחלתי לקלוט שהוא בעצמו לא יודע! יושב על הספה, משחק אותה רואה חדשות, ולא מדבר איתי. סתם, בלי סיבה. נותן לי ללכת לישון עם כל המחשבות האלה של 'מה עשיתי, מה לא עשיתי'. את יודעת מה הכי דפוק בקטע הזה? שהוא לא היה יודע על מה הוא כועס. זאת אומרת, זה לא שלא הייתה סיבה, הייתה, אבל היה לוקח לו כמה ימים להבין אותה. פעם הוא דגר שבוע על זה שחזרנו הביתה מוקדם ביום חופש היחידי שלו בגלל שלא לקחנו אתנו בגדים ארוכים. את מבינה? לא מספיק שקפאתי מקור והתבאסתי על החיים שלי שבגלל שטות כזאת אנחנו חוזרים הביתה, אני גם זו שיצאה לא בסדר. למה? כי לא דאגתי לפאקינג בגדים ארוכים, כאילו זו אחריות שלי. אבל מושיק? (צוחקת). את מכירה את זה שיש אווירה מגעילה ברגע שמשהו מבאס קורה, ויש כעס אבל את לא יודעת לשים את האצבע על מה בדיוק מכעיס אותך בסיפור? אז זה מה שהיה באותו בערב בדרך חזור. נוסעים ברכבת הקלה ואחר כך באוטובוס, והוא לא מחליף איתי מילה. פעם הייתי מתעמתת אתו, אבל הבנתי שזה רק סוגר אותו יותר אז למדתי לשתוק עד שהוא יעכל ויבין על מה הוא כועס. אחרי שבוע הוא בא ואומר לי שהוא מבין שזה לא בסדר שהוא כעס עליי רק כי לא זכרתי לקחת אתנו בגדים ארוכים, ושזו גם אשמה שלו מן הסתם, אבל הוא לא יכול לשלוט על מה הוא כועס ועל מה לא, ושאני צריכה להבין.. את קולטת? אני צריכה להבין את זה שהוא מצפה ממני שאני אתנהג כמו אימא שלו ואדאג שתמיד יהיה אוכל בסירים, בית נקי ובגדים ארוכים בשבילו כשקר בחוץ. מבחינתו אני צריכה להבין שהוא מבין שאני לא אשתנה ובחיים אני לא אהיה כמו אימא שלו, אבל אני צריכה לתת לגיטימציה לעצם זה שהוא כועס. ותמיד זה ככה, על כל דבר. תחושה מגעילה, לא מדברים, לאט־לאט שוב מדברים, ואז הוא פותח לי איזה משהו אידיוטי שקרה חודש לפני, ששכחתי ממנו כבר. שכחתי! רב איתי על משהו שמבחינתי לא היה קיים עד שהוא לא הזכיר לי.

אחות", מאת לילי טסלר.

تتناول المسرحية العلاقة المعقدة التي تتطور بين ممرضة يهودية وشابة فلسطينية تدخل المستشفى في وحدة العناية المركزة في مستشفى في القدس بعد إصابتها أثناء محاولة طعن جنود إسرائيليين.

الفقرة التي تم اختيارها هي سلسلة من المونولوجات التي كتبها رينات:

رينات: كيف أقع معك في كل مرة كيف؟ لا يزال الأمر صعبًا على المقدسيين. أنتم قضية حساسة بالنسبة لهم. لذلك وجدوا لهم مصاصة פראיירית من حيفا. ولماذا؟ ماذا لا يؤلمني؟ "لكن لا، يجب أن تفهمي، لم تمرِ بما مر به الجميع هنا …”، كل ممرضة تعرضت هنا لهجوم بطريقة ما.

قبل مجيئي إلى القدس ماذا عرفتُ؟ لدينا في حيفا العرب يتكلمون اللغة العبرية أفضل مني. هنا؟ أنا هنا لا أفهمكم، هل تعلمين؟ ليس كلكم. فقط النساء. تحققت من أنك ولدت في مكان شوفيني يضهدك، ليس لديك خيار في هذا الأمر، لكنكن تخترن القتال من أجلهم. وضد من؟ بعد كل شيء، في النهاية تأتينَ إلينا لتلقي العلاج، خائفات خوف مميت من دخول مستشفى في رام الله، لأن المغادرة من المستشفى غير مؤكدة.

أتعلمين، أتساءل كيف تبدون في اللحظة التي تهاجمن فيها. عندما تكونون هنا ليس لديك هذا الغضب، هذه الكراهية الموجودة في عيون الرجال. ليس الأمر أنهم يرفضون ان يتعالجوا، ولكن نظراتهم وكراهيتهم موجودة طوال الوقت. كما لو كانوا عالقين في حلقة لحظة الهجوم بدون التوقف عن التفكير فيها. هم أيضا بالكاد يبكون. نحن نساء، الأمر مختلف، وهناك عواطف وهرمونات وكل ذلك، لكن.. لا أرى هذا الغضب في عينيكم.

… أشعر بالغيرة قليلاً من همجيتكم في بعض الأحيان وعدم التحضر، اريد احيانا موشيك ان يكون موشيه العربي. ان يصرخ على شخص ما من أجلي، وأنه سيقلب الطاولة لأنهم لعنوا والدته، وأنه … على استعداد للموت من أجل شيء ما. نحن لسنا على استعداد للموت من أجلهم.

تقولين لديكم ايضا "يا له من فلسطيني" في كل أنواع الأشياء؟ لنفترض أن شخصًا ما وقع في الشارع الآن ويأتون لمساعدته، فتقول "يا له من فلسطيني. في نيويورك، لن يتوقف أحد حتى؟ '.

قلت لك أنا أيضا لدي أمير. عربي بالدم، قرر أبواه أنهما لم ينجبوا فقط ثلاثة أطفال، لكن الأم تجلس في المنزل وتربيهم. المهم أنهم ليسوا عربًا. يتحدثون لغتكم، لكن أطفالهم لم يتعلموا. وهم يشبهونكم، حتى في الكراهية هم مثلك. يكرهونكم، ولكن يكرهون مثلكم من الداخل. كراهية حقيقية كهذه، كما أراه في عيون رجالكم الذين يأتون بعد ان طعنوا ونجوا من الموت. أنتِ تعلمين؟ في البداية كان موشيك يبحث عن شجار معي. بشكل واضح بلا سبب، فقط لأنه ممل. وانا؟ أنا لا أعرف ما هذا على بالضبط

مع أصدقائي السابقين، لم أكن أعتقد أن القتال خيار. لكن أميري، العربي، يحب ذلك. يمكنني أن أعود إلى المنزل فجأة وأراه جالسًا بوجه عابس، بدون سبب. اعتقدت أن شيئًا ما قد حدث في عمله أو دراسته، لأني لم اتخيل أن يكون شيئًا قمت به، لم أكن في المنزل على الإطلاق. لكن لا، أنا، أنا دائمًا. في البداية كنت أتجادل معه، أحاول أن اعرف ما هي مشكلته، لكن رويدا رويدا بدأت أدرك أنه هو نفسه لا يعرف! الجلوس على الأريكة

، ومشاهدة الأخبار، وعدم التحدث معي. فقط بدون يجعلني اذهب بالنوم مع كل هذه الأفكار حول "ما فعلته، وما لم أفعله". هل تعرف ما هو الشيء الأكثر سوءًا في هذا المقطع؟ أنه لا يعرف سبب غضبه. هذا يعني، ليس لأنه لم يكن هناك سبب، لكن الأمر سيستغرق بضعة أيام لمعرفة ذلك. لقد حدث ذات مرة لمدة أسبوع أننا عدنا إلى المنزل مبكرًا في يوم إجازته الوحيدة لأننا لم نأخذ ملابس طويلة معنا. أنت تعلمين؟ لا يكفي أني تجمدت وغضبت على حياتي بسبب هذا الهراء بأن نعود إلى المنزل، فأنا أيضًا الشخص الذي أخطأ. لماذا ا؟ لأنني لم اهتم بإحضار الملابس الطويلة، كما لو كانت مسؤوليتي. لكن موشيك تضحك. يتبادل كلمة معي. هل تعلمين أن هناك جوًا سيئا بمجرد حدوث شيء مزعج، وهناك غضب لكنك لا تعرف أين تضع إصبعك على ما يغضبك بالضبط في القصة؟ هذا ما حدث في ذلك المساء في طريق العودة. مسافرين في القطار الخفيف ثم الحافلة، وهو لم يبادلني كلمة.

مرة كنت أواجه، لكنني أدركت أنه يغلقه أكثر، لذا تعلمت أن أصمت حتى يستوعب ويفهم ما الذي يغضبه. بعد أسبوع جاء ليخبرني أنه يفهم أنه من الخطأ أنه كان غاضبًا مني لمجرد أنني لم أتذكر أن آخذ ملابس طويلة معنا، وأن هذا أيضًا خطأه على الأرجح، لكنه لا يستطيع السيطرة على ما يغضب وما لا، وعلي أن أفهم.. أنت مستوعبة؟ أريد أن أفهم أنه يتوقع مني أن أتصرف مثل والدته وأن أتأكد من وجود طعام دائمًا في الأواني، ومنزل نظيف وملابس طويلة له عندما يكون الجو باردًا بالخارج. بالنسبة له، يجب أن أفهم أنه يفهم أنني لن أتغير وفي الحياة لن أكون مثل والدته، لكني بحاجة إلى إضفاء الشرعية على حقيقة أنه غاضب. ودائمًا ما يكون الأمر كذلك بالنسبة لكل شيء. شعور مثير للاشمئزاز، لا نتحدث، رويدا رويدا نتحدث مرة أخرى، ثم يفتح لي شيئًا غبيًا حدث قبل شهر، كنت قد نسيته بالفعل. نسيت! لقد تشاجر معي حول شيء لم يكن موجودًا بالنسبة لي حتى ذكرني.

הסיפור של אמל – חבר שהוא כמו אח אמיתי

שלום, קוראים לי אמל גוש מכפר מנדא, אני מורה לחינוך מיוחד בביה"ס. אני רוצה לספר סיפור על קשרים בין יהודים לערבים. אני רוצה לספר על חבר, שהוא כמו אח אמיתי. קוראים לו פרדי והוא מחיפה. הכרנו אותו דרך חבר והוא נכנס לבית שלנו וגם ללב. גם הוא וגם הבנים שלו הם כמו משפחה בשבילנו. נפגשים אצלנו בשבתות, אוכלים וצוחקים ביחד, מבלים בקניונים ביחד, הם מבקרים אצלנו ואנחנו מבקרים בביתם. הקשרים האלה הביאו הרבה שמחה לבית שלנו. למה אני רואה בו אח ולא רק חבר, כי אח אמיתי מתגלה לא רק בזמנים טובים, אלא גם בזמני מצוקה. הוא היה קרוב אלינו גם בשמחה וגם בקושי. בעלי, נפטר לאחר שנים רבות של מחלה. התקופה הזו היתה קשה בשבילי ופרדי היה איתי בקושי כל השנים.  מבקר בבית חולים, מביא אוכל מהבית שלו, ויושב איתנו. אני נשארתי לילות רבים ליד מיטת בעלי, הילדים נשארו בבית. פרדי היה בא בבוקר, מעיר אותי משנתי על הכסא, ואומר: קומי, לכי הביתה, תהיי עם הילדים שלך ואני אשאר כאן ליד אחי. בצהרים הייתי חוזרת ומחליפה אותו והוא חזר לעבודתו ולביתו. גם כאשר עברה עליו תקופה קשה, הוא היה ממשיך ומתקשר ומתעניין בשלום המשפחה. מבקר ומביא מתנות בימי חג. גם אחרי שבעלי נפטר, זכרונו לברכה, הוא המשיך לשמור קשר, אף על פי שחברו הטוב, בעלי כבר איננו. כל ביקור שלו הוא סיפור בשבילי. אם הייתי רוצה לספר את הסיפורים הייתי כותבת ספר שלם. פרדי הוא אח וחבר אמיתי ותודה לו על כך.

مرحبا

انا امال حوش، اريد ان احدثكم عن قصة إيجابية حدثت مع اشخاص من الوسط اليهودي.

سأتحدث عن صديق بل هو اخ حقيقي يدعى فريدي ملك من نيشر، حيفا.

فريدي الأخ الغالي عرفناه عن طريق صديق اخر، دخل بيتنا ودخل قلوبنا هو وجميع افراد عائلته، اخ بكل الأوقات والازمان.

زياراته لنا كانت منتظمة كل يوم سبت يصل بيتنا نتناول الغذاء معا، نتشارك الأفكار والمناسبات العديدة ونخرج للتنزه معا.

عندما نكون في ضائقة كان هو الشخص الأول الذي يشعر بنا، يأتي حتى لو كان الوقت متأخر يبقى بجانبنا حتى النهاية.

هو صديق واخ وقت الغنى والفقر، الفرح والترح وبكل الأوقات.

زوجي رحمه الله مرض بمرض القولون، التهابات مزمنة في الأمعاء وكان بالمستشفى لأوقات طويلة، كان فريدي يزورنا بالمستشفى يحضر له الطعام خصيصا ببيته ويأتي لزيارته.

أوقات كثيرة كنت انام على الكرسي في المستشفى واتفاجأ صباحا ب فريدي يوقظني من النوم ويطلب مني الذهاب لبيتي للاطمئنان على اولادي ويبقى بجانبه يطعمه ويونس وحدته ويخفف المه، يناوله الدواء ويتصل دائمًا ليطمئن عليه ولا ينام حتى يترك الابتسامة على وجهه وروحه.

ممكن ان أقول ان فريدي صديق صدوق وفيّ لا يوجد له مثيل.

حتى بعد وفاة زوجي دائما يتصل ليطمئن علي وعلى اولادي، حتى اليوم هو اخ وعم اولادي.

كل زيارة لفريدي هي قصة بحد ذاتها إذا جمعت هذه القصص ممكن ان ينتج كتاب وموسوعة من الاعمال الطيبة.

شكرا لك فريدي ولتبقى لنا أغلي اخ وأغلى عم.

הסיפור "פיל בחדר" של אסאלה אגבאריה זכה במקום הראשון בשנה זו. הסיפור מופיע בקישור כאן למעלה בעמודים 51-57.
המחזה אחות מאת: לילי טסלר מופיע בע' 53. הקטעים המופיעים כאן למעלה הם כמה מונולוגים מתוך המחזה. 
בחוברת זו המחזות מופיעים בשלוש שפות: עברית, ערבית וצרפתית. והכותבות אישרו את פרסום 

ואם אהבתם ועוד לא ראיתם את הפרק הראשון של היוזמה של מיכל תוכלו ללחוץ כאן בקישור ולראות את הפרק הראשון