אספר לכם סיפור מהחיים – סיפורים קטנים על קשרים משמעותיים – היוזמה של מיכל

לפני זמן מה פנתה אלי אישה בשם מיכל והציעה שנפתח באתר מדור שבו א.נשים משתפים בסיפורים אישיים של חיבורים ונתעד אותו בשתי השפות עברית וערבית. יוזמה נפלאה שהניבה כבר פוסט כל כך אנושי של קשרים וחיבורים.

נתחיל עם הסיפור של מ.: סיפור על קשרים

במשך שנים רבות חיפשתי דרכי קשר עם הערבים החיים עמנו בארץ.  מדי תקופה התנסיתי בדרכי קשר שונות: בראשונה, שימשתי כמדריכה בתכנית של מפגשי הכרות בין תלמידים מבתי ספר יהודים וערבים – חוויתי את ההזדמנות שיש בה וגם את הקשיים. אחרי כן, במשך כמה שנים, השתתפתי בקבוצה משותפת של יהודים וערבים, אשר קיימה מעגלי שיתוף, מדיטציה ויוזמות של פעילות… לפעמים מכנים קבוצות כאלה קבוצות קונפליקט, בנסיון להתבונן בקונפליקט, להכיר בו וללמוד לחיות איתו.

במשך הזמן התחלתי להרגיש אי-נוחות בלהיות שייכת לקבוצת זהות, כאילו אני שליחה של איזה מסר קבוצתי, אל מול קבוצת זהות אחרת, שיש לה מסרים שונים. היה לי קשה להכיל את הקונפליקט שעמד בינינו. לאחר סדנה משותפת בת שבוע ימים, הרגשתי שפרק זה של חיי הגיע לסיומו ועזבתי… אך, המשכתי לחפש דרך של קשר ושותפות, שתתאים לי. עם יציאתי לפנסיה, עמד לרשותי זמן לחשוב ולאתר את העשייה המתאימה לי, ואכן, מצאתי – בחרתי להציע עזרה לסטודנטים ערבים במהלך לימודיהם האקדמיים. הרגשתי כי המערכת בנויה מיסודה באופן לא שוויוני, מעצם היות התלמידים הערבים לומדים בעברית. היה לי משמעותי ביותר הקשר האישי, כאדם לאדם, בפגישות פנים אל פנים אצלי בבית. השמועה עברה מפה לאוזן והסטודנטים – בעיקר נשים, בעיקר בלימודים לתואר שני, מממקומות מגורים שונים וממוסדות לימוד שונים, והם הגיעו.

התחלתי בהיסוס וגישוש, ובהמשך בבטחון ובתחושה של הכרות עמוקה, אמון וחברות ארוכת זמן.   ביוזמת התנדבות שלי כאדם יחיד, במשך כארבע שנים, (נכון להיום), נוצרה ונוצרת מערכת קשרים אישית וחמה עם כמה עשרות אנשים.

سأروي لكم قصة حول العلاقات…

لمدة أعوام عديدة بحثت عن طرق للتواصل مع العرب الذين يعيشون معنا في هذه الدولة.

من وقت لآخر جربت طرقا مختلفة للتواصل: بداية, عملت كمرشدة في برنامج لقاءات تعارف بين طلاب من مدارس يهودية وعربية – عشت الفرصة منها وكذلك الصعوبات. بعد ذلك, ولمدة بعض سنوات, شاركت بمجموعة مشتركة من اليهود والعرب, والتي أقامت فعاليات متنوعه حلقات تعاون, تأمل ومبادرة… أحيانا يطلقون على هذه المجموعات مجموعات النزاع, في محاولة للتأمل بالنزاع, الاعتراف به وتعلم العيش معه.

مع مرور الوقت بدأت اشعر بعدم الراحة كوني انتمي لمجموعة الهوية, كما لو كنت ارسل رسالة جماعية, الى مجموعة هوية أخرى, لها رسائل مختلفة. عانى أعضاء المجموعة الفلسطينية غضب والام حادة جدا, كونهم اقلية لم تحظى دائما بالاعتراف والقبول, وفي ظل عدم المساواة المستمر. لقد عبروا عن المهم وغضبهم خلال اللقاءات, ونحن, وانا, اصغينا بفهم وقبول, لقاء بعد لقاء. حتى فهمت ان لي أيضا الم بين فترة وأخرى, الم حالي, او قديم, او تاريخي وهو يبحث عن طريق ليعبر عن ذاته, لكن ليس له مكان, كأنه ليس شرعيا, كأنه لشخص من مجموعة الأكثرية, وليس من الاقليه المحرومه والتي ليس من حقها ان تتألم… النزاع الذي بداخلي ازداد, حلى شعرت به بجسدي – كأنه يجلس في بطني. بعد ورشة مشتركه مدتها 7 أيام, شعرت انني يجب ان اغادر…     وتابعت ابحث عن طريق للتواصل والشراكه, والتي تلائمني…

مع خروجي للتقاعد, كان لي وقت لافكر واتخذ النشاط الملائم لي, ولذلك, وجدت – اخترت تقديم المساعده للطلاب العرب اثناء دراستهم الاكاديمية. شعرت ان النظام بني بشكل غير متساو, لان الطلاب العرب يتعلمون باللغة العبرية.

اكثر ما همني هو العلاقة الشخصية, انسان لانسان, من خلال اللقاءات التي كانت في بيتي وجها لوجه.

انتشر الخبر سريعا والطلاب كانوا _ بالأساس نساء, خاصة وهم يدرسون للقب الثاني, من أماكن سكن متنوعه ومؤسسات تعليمية مختلفة.

بدأت بتردد وتعقب, وبعدها تابعت بثقة وباحساس يالمعرفة العميقة وصداقات طويلة الأمد.

הסיפור של ר.: השפה העברית, השפה הערבית ומה שביניהן

הסיפור התחיל לפני שנתיים בערך, לאחר שהשלמתי תואר ראשון במכללה ערבית, התלבטתי אם לצאת ללמוד תואר שני במכללה דוברת עברית. רציתי מאד להתנסות בכך ויחד עם זאת חששתי שלא אוכל לעמוד בכך. למרות חששותי הלכתי לראיון קבלה במכללת אורנים והתקבלתי. בשבועות הראשונים היה לי רושם שאני מסתדרת עם השפה, אך כאשר מטלות הקורס הוגשו לנו האחת אחרי השניה, הבנתי שהדרישות גבוהות מאד בשבילי ועלו בי ספקות האם אוכל להתמודד איתן. אחת האמהות בגן ספרה לי שישנה מישהי שעוזרת לסטודנטים ערבים, בהתנדבות, ללא תשלום וכי היא גרה קרוב לאורנים ואף נתנה לי את מספר הפלאפון שלה. שמרתי את הפרטים אך לא התקשרתי. כאשר העומס הלך והצטבר, והעיק עלי מאד, עלו בי מחשבות חרטה: למה ללמוד תואר שני, תואר ראשון לא מספיק לי? אני עובדת ויש לי שני ילדים קטנים בבית ואיך אוכל לעמוד בכל הדרישות. כאשר התחלתי לעבוד על עבודה סמינריונית, בשלב איסוף החומר לסקירה הספרותית ועריכתו, הלחץ שלי התגבר ודאגתי מאד.  חשבתי לעצמי מאיפה אני יכולה לקבל עזרה? ואז נזכרתי בפרטים  שקיבלתי על מישהי שמוכנה לעזור, והתקשרתי… קבענו פגישה בביתה, ואני הייתי ממש מבוהלת, איך אבוא לבית שאינני מכירה, בישוב שאינני מכירה עם אישה שאינני מכירה? צרפתי את בעלי אלי, והגענו. נכנסנו והתקבלנו בברכה, בלחיצת יד חמה אפילו חלצנו נעליים וכבר הרגשנו בטוחים… התיישבנו ליד השולחן, בקרבה, בשיחה נעימה ורגועה ותיאמנו איך יהיה תהליך העבודה המשותפת. קשה היה לנו לקבל שהכל נעשה בהתנדבות, כי זה מאד לא מקובל בחברה הערבית, וגם לזה התרגלתי…

היום, לאחר עבודה משותפת של קרוב לשנתיים, ולקראת סיום הלימודים שלי אני מרגישה שרכשתי כלים של עבודה אקדמית – חיפוש מקורות, סיכום שלהם, שילוב המאמרים על פי נושאים, עריכה בוורד בעזרת טושים צבעוניים… אני מרגישה שרכשתי לעצמי מישהו שיהיה לצידי ויתמוך בי, כאילו יש בידי עכשיו ארגז של כלי עבודה. אני חושבת שאין אוניברסיטה בעולם שמקנה כלים בצורה כזו. אני לומדת מנסיון החיים האישי, לא רק למידה אקדמית. יש בי תודה גדולה לקשר הזה ולתמיכה.

اللغة العربية واللغة العبرية وما بينهم

كل القصة بدأت منذ عامين تقريبا, اللقب الأول كان في كلية عربية في البلاد وبعد ذلك ترددت كثيرا بما يتعلق باللقب الثاني, أردت ان اتعلمه في كليه يهودية, وددت ان اتعلم اللقب في كلية تتحدث العبرية, ولكني كنت قلقة من قدرتي على الصمود بذلك. وسد هذه العاصفة التي شعرت بها, تلقيت دعوة لمقابلة قبول في كلية اورنيم. منذ السنه السابقة تسجلت لكلية اورانيم ودعيت لمقابلة, لكن لم اذهب, لانني كنت مترددة جدا. للمقابلة الثانية ذهبت وقبلت. في بداية السنه شعرت انني اتعايش مع اللغه العبريه, حتى وان لم اتحدثها بطلاقة. في احد الأيام اخبرتني احدى الأمهات في الروضه التي اعمل بها, والتي حدثتها بانني اتعلم في اورانيم, بانها تعرف انسانه رائعه والتي تسكن بالقرب من اورانيم وتساعد الطلاب في تعليمهم, من دون مقابل. سالتها عن اسمها فأخبرتني "ميخال", اعطتني رقم هاتفها وقالت لي بانها ستتصل بها وتسالها اذا كانت جاهزة لمساعدتي. قمت بحفظ رقمها في هاتفي, ولكني لم اتصل. بعد مرور عدة أسابيع على التعليم, وعندما بدأت بتلقي المهمات التعليمية المختلفة, رأيت ان هذا يتطلب مني جهد كبير, حتى انني شتمت نفسي, وحدثت نفسي, لماذا اخترت ان اكمل تعليمي؟ لدي طفلان صغيرات في البيت, احدهم عمره سنتان, والأخر 3 سنوات, لماذا علي ان اتعلم في هذا الجيل, يوجد لدي لقب اول , ناذا اريد باللقب الثاني؟ اعدت التفكير بكل هذه الأمور مرة أخرى ولم اكن متأكدة ان قراري كان سليما بشأن خروجي للتعليم. بدأت بالعمل على وظيفة بحث, كنت في مرحلة تحضير المادة النظرية, جمع المصادر ودمجها. تصعبت بذلك كثيرا ولم أتمكن من التعامل معها. شعرت بالعجز فبكيت. فكرت في نفسي كيف يمكن ان احظى بمساعدة, وفجأة تذكرت رقم الهاتف الذي اعطتني إياه عنان. جمعت كل قواي, واتصلت بك وسألتك عن إمكانية مساعدتي, قمت بأخباري عن طريقتك بالعمل مع الطلاب في بيتك من خلال الارشاد والدعم. ارشاد بتحضير الوظائف, والتي من خلالها يتعلم الطالب كيف يتعلم بذاته. قمنا بتحديد لقاء في بيتك, حتى نرى ونتحدث عن المهمة ونفكر بكيفية العمل عليها. بخصوص اللقاء, سأقولها بصدق, كنت جدا خائفة, لم أتصور كيف لي ان اذهب لبيت لا اعرفه, للقاء شخص ببلد يهودي وانا لا اعرفه. كنت خائفة جدا لهذا طلبت من زوجي ان يرافقني . وعندما وصلت, ودخلنا البيت انا وزوجي, استقبلتنا بفرحه, واشرت الى مكان وضع الأحذية, التي علينا ان نخلعها ونضعها هناك. في هذه اللحظة بدأت اشعر بالأمان, شعرت ان هناك شيء مشترك بيننا – خلع الاخذية عتد مدخل البيت. جلسنا بجانب الطاولة, واحدة بجانب الأخرى, ولا زلت اذكر لمسة يدك لكف يدي ولكتفي, ونبرة صوتك – كل هذا ساعدني بشكل كبير, لاني وصلت عندك بقلق ومشاعر ضغط, لم يكن لي أي مصطلح كيف سأواجه المهمات المختلفه في التعليم وهذا جعلني اشعر بالإحباط والقلق. كان اللقاء مريحا وهادئا جدا, وهذا جعلني اشعر بالراحه. ان كان من خلال نبرة الصوت, مضمون اللقاء, لمسة اليد… حتى موضوع التطوع والمساعدة من دون مقابل لم يكن مفهوما لدي, ولم اعرف كيف اتقبله.

اليوم, وبعد عامين تقريبا من العمل المشترك, وبعد الاقتراب من نهاية تعليمي اشعر انني اكتسبت منك أدوات عمل- للبحث عن مصادر, تلخيصها, دمج مصادر مختلفة حسب المواضيع, طريقة استعمال الألوان في برنامج الوورد لتحرير النص وغيرها… اشعر انني اكتسبت لنفسي أشياء ستلازمني وتفيدني, كأنه صندوق عدة والذي باعتقادي لا توجد أي جامعه في العالم تعطي هذه الأدوات بهذه الطريقة. اشعر بانني تعلمت من تجربة حياتك الشخصية… شكرا جزيلا لك….

הסיפור של י.: סיפור על קשרים בין משפחות

אנחנו חיים בישוב סמוך לנצרת, כיום, אבי הוא בן 74, עד לפני כ 20 שנה הוא היה קבלן בניה ועבד בישובים יהודיים בעמק יזרעאל. הסיפור התחיל לפני כ 40 שנה, כשהוא ביצע עבודה עבור משפחה באיזור. למשפחה היו שתי בנות כבנות 10-11, אני הייתי ילדה צעירה. בין שתי המשפחות נוצרו קשרים קרובים וממושכים, יחסים משפחתיים ממש, שכללו ביקורים שבועיים בביתנו והכרות עם המשפחה הרחבה כולה.

אני נזכרת במספר אירועים הממחישים את עומק ההערכה, האמון והקשרים. חלקם היו מעורבות שלנו בחייהם, למשל:  כאשר אב המשפחה נפטר הבנות היו עדיין נערות והמשפחה בחרה באבי להיות המלווה שלהן, לצד אימן, כאחראי על תכניות הקיום והלימודים העתידיים שלהן. כאשר אחת הבנות נישאה, היא בחרה באבי להיות המלווה שלה לחופה…

וחלקם, היו מעורבות ותמיכה שלהם בנו, למשל:  בתקופה שנתגלה מתח במשפחתנו, בין אחד האחים שרצה לצאת לעצמאות מקצועית וכלכלית ובין אבי, שלא גילה גמישות וקבלה לצעד זה, בהיותו סמכותי מאד ונטוע בתרבות המשפחתית מסורתית שנותנת מקום מרכזי לדמותו של האב, היתה זו הידידה מהמשפחה  היהודית, שידעה לפנות אליו באופן ישיר ביותר, שידעה להצביע על גמישות וקבלה רחבה יותר של סגנון העצמאות של הבן ולהפתעתנו – הוא הקשיב לה. היא הצליחה בכך עוד יותר מאיתנו.

הקשרים נמשכים עד היום, בני הדור השני ממשיכים לשמור עליהם, גם לא בתדירות של פעם.

سأروي لكم قصة قصيرة عن العلاقات بين العائلات

س. تروي, كنا نعيش في يافا, ابي يبلغ من العمر اليوم 74 عاما, وقبل 20 عام كان عمله كمقاول بناء وعمل في مستوطنات يهودية في عيمك يزراعيل. قبل 40 عاما تقريبا, عمل لدى عائلة في عيمك يزراعيل. لهذه العائلة كان هناك طفلتين أعمارهم 10 و11 عام, وفي ذلك الوقت كنت شابة. تشكلت علاقة وثيقة وطويلة الأمد بين العائلتين، علاقة عائلية حقيقية, والتي تضمنت زيارات أسبوعية في بيتنا والتعرف على جميع العائلة الموسعة.

أتذكر عددًا من الأحداث التي توضح عمق التقدير, الثقة والتواصل. البعض كان مشاركتنا في حياتهم:

عندما توفي والد الأسرة ، كانت الاختان ما تزالان فتاتان واختارت الأسرة والدي ليكون ولي أمرهن، والمسؤول عن خطط معيشتهن ودراساتهن المستقبلية، إلى جانب والدتهن.

عندما تزوجت احدى البنات, اختارت ان يكون ابي مرافقها לחופה…

ومن بعض مشاركتهم ودعمهم لنا:

في فترة ساد توتر في عائلتنا ، بين أحد الإخوة الذي أراد تحقيق الاستقلال المهني والمالي وبين والدي الذي لم يُظهر مرونة وقبولًا لهذه الخطوة ، لكونه سلطويا للغاية ومتجذرًا في ثقافة عائلية تقليدية والتي تعطي مكانًا مركزيًا للأب ،

كان الصديقة من العائلة اليهودية هي التي عرفت كيف تتعامل معه بشكل مباشر، وكانت هي من عرفت كيف تشير إلى المرونة والقبول الأوسع لأسلوب استقلال الابن ولدهشتنا – لقد استمع إليها ابي. لقد كانت أكثر نجاحًا منا.

العلاقات ما زالت مستمرة حتى اليوم, أبناء الجيل الثاني لا يزالون يحافظون عليها, حتى وان لم يكن بنفس الوتيرة التي كانت سابقا.

לשליחת סיפורים למיכל שמרכזת אותם במדור ראו כאן את הפרטים.